Վրեժ Վարդանյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Վարդանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Վրեժ Վարդանյան | |
---|---|
Ծնվել է | հոկտեմբերի 10, 1931 |
Ծննդավայր | Այգեշատ, Ղուրդուղուլին շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մահացել է | 1 մայիսի, 2024 |
Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Հայաստան |
Կրթություն | Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1958) |
Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր (1994) |
Մասնագիտություն | պատմաբան և աղբյուրագետ |
Աշխատավայր | ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ և ՀՀ ԳԱԱ |
Վրեժ Մկրտչի Վարդանյան (հոկտեմբերի 10, 1931, Այգեշատ, Ղուրդուղուլին շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - 2024, Երևան, Հայաստան[1]), հայ պատմաբան, աղբյուրագետ։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1994)։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վրեժ Վարդանյանը ծնվել է 1931 թվականի հոկտեմբերի 10-ին, Այգեշատ (այժմ Արմավիրի մարզ) գյուղում։ 1958 թվականին ավարտել է Հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտը։ 1966-1984 թվականներին՝ Հայկական հանրագիտարանի հայ ժողովրդի պատմության, հնագիտության և ազգագրության խմբագրության վարիչ, 1984-1991 թվականներին աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ նախագահությունում, 1991 թվականից՝ ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, 2004 թվականից՝ թեմատիկ խմբի ղեկավար[2]։
Աշխատությունները վերաբերում են հին և միջնադարյան Հայաստանի, Հայ առաքելական եկեղեցու վաղ միջնադարյան պատմության հանգուցային խնդիրներին։ Աշխարհաբարի է վերածել, առաջաբանով և ծանոթագրություններով հրատարակել Թովմա Արծրունու «Պատմություն Արծրունյաց տան» (1985) երկը[2]։
Երկեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վասպուրականի Արծրունյաց թագավորությունը. 908-1021 թվականներ, Երևան, 1969[3]։
- Արծրունիները Հայոց պատմության մեջ, Երևան, 2002։
- Հայ եկեղեցին վաղ միջնադարի քաղաքական խաչուղիներում, Երևան, 2004։
Աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վարդանյան, Վրեժ (2003) IX դ. երկրորդ կեսին պետություն և եկեղեցի հարաբերություններին առնչվող խնդիրների շուրջ. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 225–238. ISSN 0135-0536[4]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2005) «Կէս ազգին հայոց» լուսավորության պարագաների շուրջ. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 210–217. ISSN 0135-0536[5]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2013) Աղթամարի կաթողիկոսության եկեղեցական վիճակները` զինաբախումների թատերաբեմ (1470–1560-ական թվականներ). Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 193–201. ISSN 0135-0536[6]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2010) Աղթամարի կաթողիկոսության հիմնադրման շուրջ. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 70–80. ISSN 0135-0536[7]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2008) Բագրատունի տոհմի ծագմանը և գործառույթներին առնչվող մի քանի հարցերի շուրջ. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 1 . pp. 247–258. ISSN 0135-0536[8]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2006) Դրվագներ Պահլավունի տոհմի XIII-XVII դարերի պատմության. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 1 . pp. 166–174. ISSN 0135-0536[9]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2000) Հայ նախարարների դիրքորոշումը արաբական առաջին արշավանքների ժամանակ. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 3 . pp. 200–212. ISSN 0135-0536[10]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2015) Հայաստանի պետական համակարգը Օմայանների օրոք (640–750 թթ.). Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 229–240. ISSN 0135-0536[11]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2014) Հայոց պետականությունը Արշակունյաց թագավորության անկումից հետո (V դ. կես–630-ական թվականներ). Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 3–18. ISSN 0135-0536[12]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2011) Հովհաննես Թութունջին եկեղեցական և դիվանագետ (XVII դ. երկրորդ կես). Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 181–191. ISSN 0135-0536[13]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2009) Հովհաննես Սարկավագը պատմագիր և դավանաբան. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2-3 . pp. 158–166. ISSN 0135-0536[14]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2004) Մատենագիրք Հայոց. Անթիլիաս-Լիբանան, 2003, հ. Ա, 1288 էջ, հ. Բ, 2601 էջ, Ջ. Եկավյանի մուտքի խոսքով հանդերձ:. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 1 . pp. 286–290. ISSN 0135-0536[15]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2004) Նամակ խմբագրությանը. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . p. 316. ISSN 0135-0536[16]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2007) Պատմութիւն տանն Արծրունեաց. քննական բնագիրը, առաջաբանը և ծանոթագրությունները Մ. Հ. Դարբինյան-Մելիքյանի, Երևան, «Մագաղաթ» հրատ., 2006, 504 էջ. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 1 . pp. 303–306. ISSN 0135-0536[17]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2012) Ս. Էջմիածնի ընդհանրական աթոռի և Աղթամարի կաթողիկոսության հարաբերությունների շուրջ (XII դ. – XIX դարավերջ). Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 155–169. ISSN 0135-0536[18]:
- Վարդանյան, Վրեժ (2017) Վանո Եղիազարյանի՝ «Հովհաննես Դրասխանակերտցու «Հայոց պատմության»[19]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Facebook». www.facebook.com. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 22-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005, էջ 546։
- ↑ «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Վարդանյան , Վրեժ». www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2003 թ․ օգոստոսի 22). «IX դ. երկրորդ կեսին պետություն և եկեղեցի հարաբերություններին առնչվող խնդիրների շուրջ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 225–238. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2005 թ․ սեպտեմբերի 2). ««Կէս ազգին հայոց» լուսավորության պարագաների շուրջ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 210–217. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2013 թ․ օգոստոսի 26). «Աղթամարի կաթողիկոսության եկեղեցական վիճակները` զինաբախումների թատերաբեմ (1470–1560-ական թվականներ)». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 193–201. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2010 թ․ օգոստոսի 6). «Աղթամարի կաթողիկոսության հիմնադրման շուրջ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 70–80. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2008 թ․ մայիսի 23). «Բագրատունի տոհմի ծագմանը և գործառույթներին առնչվող մի քանի հարցերի շուրջ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 1: 247–258. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2006 թ․ հունիսի 22). «Դրվագներ Պահլավունի տոհմի XIII-XVII դարերի պատմության». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 1: 166–174. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2000 թ․ դեկտեմբերի 25). «Հայ նախարարների դիրքորոշումը արաբական առաջին արշավանքների ժամանակ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 3: 200–212. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2015 թ․ հուլիսի 4). «Հայաստանի պետական համակարգը Օմայանների օրոք (640–750 թթ.)». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 229–240. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2014 թ․ ապրիլի 10). «Հայոց պետականությունը Արշակունյաց թագավորության անկումից հետո (V դ. կես–630-ական թվականներ)». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 3–18. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2011 թ․ օգոստոսի 10). «Հովհաննես Թութունջին եկեղեցական և դիվանագետ (XVII դ. երկրորդ կես)». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 181–191. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2009 թ․ հոկտեմբերի 30). «Հովհաննես Սարկավագը պատմագիր և դավանաբան». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2-3: 158–166. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2004 թ․ մայիսի 3). «Մատենագիրք Հայոց. Անթիլիաս-Լիբանան, 2003, հ. Ա, 1288 էջ, հ. Բ, 2601 էջ, Ջ. Եկավյանի մուտքի խոսքով հանդերձ։». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 1: 286–290. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2004 թ․ սեպտեմբերի 9). «Նամակ խմբագրությանը». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 316. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2007 թ․ մայիսի 14). «Պատմութիւն տանն Արծրունեաց. քննական բնագիրը, առաջաբանը և ծանոթագրությունները Մ. Հ. Դարբինյան-Մելիքյանի, Երևան, «Մագաղաթ» հրատ., 2006, 504 էջ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 1: 303–306. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2012 թ․ սեպտեմբերի 26). «Ս. Էջմիածնի ընդհանրական աթոռի և Աղթամարի կաթողիկոսության հարաբերությունների շուրջ (XII դ. – XIX դարավերջ)». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 155–169. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Վարդանյան, Վրեժ (2017 թ․ օգոստոսի 15). «Վանո Եղիազարյանի՝ «Հովհաննես Դրասխանակերտցու «Հայոց պատմության» պատվիրատուի հարցը» հոդվածի առթիվ». Պատմա-բանասիրական հանդես. № 2: 288–289. ISSN 0135-0536. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վրեժ Վարդանյան» հոդվածին։ |